Koffie … Telefoon …
Gone is the grace for expressions of passion
But there are worlds and worlds of ways to explain To tell you how I feel
But I am speechless, speechless
…
My head’s spinning like a carousel, so silently I pray Helpless and hopeless, that’s how I feel inside Nothing’s real, but all is possible if God is on my side
…
But in your presence I am lost for words Words like, “I love you.”
(“Speechless”, Michael Jackson)
“KOFFIE …TELEFOON … THUISKOMEN … Houd het laag en luid. Voel je buik.”
Deze keer geen gekleurde route, maar wachten in de centrale hal van het streekziekenhuis waar iedereen binnen komt en vertrekt. De meeste dan. Een enkeling gaat via een andere uitgang. Het is intussen de derde sessie ‘tips en trucs’ deze week. In de herfstvakantie, want ik wilde zelf niet wachten tot na oud en nieuw. Preventief werd er gezegd.
In combinatie met mijn instelling dat ik zo lang mogelijk zelf de controle wil houden, was het besluit om op korte termijn met logopedie te beginnen snel genomen. Bovendien vliegt de angst me soms naar de strot, zoals de laatste keer bij de neuroloog en mijn ‘geheugenproblemen’. Het feit dat het tussen aanhalingstekens staat geeft al aan dat de spanning daarover aardig is verminderd. Toch laat ik de afspraak die ik met de psycholoog heb gewoon staan. Controle kun je alleen hebben als je uitgaat van feiten. Dus kun je diagnoses beter gewoon weten, ondanks de daaraan gekoppelde angsten.
Een van die angsten is in de toekomst niet meer kunnen communiceren. Sprakeloos worden in de letterlijke zin van het woord. Niet alleen omdat het werken dan onmogelijk wordt, maar ook omdat ik hou van goede gesprekken. Nee, ik hou van alle gesprekken, zelfs slechte. Scherpe discussies of humor op het randje van cynisme vind ik heerlijk. Dat niet meer kunnen zou mijn leven verarmen.
Niet meer kunnen zeggen ‘Ik hou van je.’
Gone is the grace for expressions of passion
But there are worlds and worlds of ways to explain To tell you how I feel
But I am speechless, speechless
Het schrijven zou dat kunnen oplossen. Ware het niet dat ik tegen die tijd een kwartier op een toets moet richten voor ik de juiste weet te raken. Als ik het de afgelopen tijd koud had, kreeg ik een voorproefje van de tremors. Mijn reactie op kou is te extreem om het alleen daaraan te kunnen wijten. Ach, zover is het niet en komt het misschien wel nooit maar dat relativeringsvermogen verdrijft niet altijd de echt diepe angsten voor de toekomst. Gelukkig waren en zijn die er maar af en toe.
Mijn therapeut is een vrouw van rond de veertig. Mijn lengte. Donkerbruin haar tot op de schouders. Aardig en geïnteresseerd. Ook niet te benauwd om te zeggen dat ik wel moet oefenen als ik daar niet aan toe gekomen ben. Ik word bewust gemaakt van het feit dat ik in ontspannen situaties mijn stem anders moest gebruiken om verstaanbaar te blijven.
De aanleiding was het gesprek bij de revalidatiearts. “Logopedie lijkt me verstandig, zie het als preventief”, zei hij. Hoewel het voelde als een stapje terug wist ik dat het goed was. “Je moet het vooral zien als wat tips en trucs om makkelijk te blijven praten.” Ik snapte het.
Inderdaad, ik snap het. Nog steeds wel.
Na de eerste sessie kom ik thuis en wordt er door mijn vrouw en twee jongste dochters gevraagd hoe het is gegaan. “Wat moet je dan doen?” Ik leg uit dat ik woordjes moet nazeggen en dat dat de eerste keer werd opgenomen. “Ik heb zelfs huiswerk mee, om te oefenen.” “Doe es dan …”, zeggen mijn drie aanwezige vrouwen. Ik laat me niet direct overhalen. Aan de andere kant ze moeten me helpen, mij beoordelen. “KOFFIE … TAFEL DEKKEN … BENEDEN KOMEN …”
Een lachsalvo van alle drie de dames maakt duidelijk dat ze een normaal volume niet meer van mij gewend zijn.
‘s Avonds rekenen ze er niet op als ik vanuit de tuin vol herfstblad naar binnen kom. “HALLO… KOFFIE …” Het is mijn beurt om te lachen als ze zich helemaal wild schrikken.
“Sorry, ik moet oefenen hè”, verontschuldig ik me met een glimlach.
Een paar sessies verder wordt de oefening weer opgenomen. Een professioneel uitziende microfoon op de tafel wordt iets meer op mij gericht. Mijn therapeut leest zinnen voor die ik moet herhalen. We zijn intussen gevorderd van losse woorden naar zinnen met meer dan zes woorden.
Onzinnige zinnen. Ook haar stem word dus opgenomen. “In de gieter kan wel vier liter. Mijn trui is doornat van de regenbui. Het vliegtuig steeg hoog in de lucht.”
En zo gaat het nog even door. Een klik met de muis van de computer stopt de opname. “Luister nu naar de stem alsof het iemand anders is en vertel me wat je opvalt.” Al pratende draait ze het beeldscherm wat naar me toe. Ik luister naar de stem. Maar het scherm trekt nog meer mijn aandacht dan de opgenomen stem. Er is een lijn te zien die op en neer gaat afhankelijk van het volume. Ik had het idee dat ik voor mijn doen een stevig geluid had neergezet. Net als de therapeut, het was gewoon luid en duidelijk zonder te schreeuwen. Het duurt een kort moment tot ik door heb welke pieken van haar zijn. Direct daarna volgt mijn herhaling van de zinnen. Afgezien van het feit dat de man flauwekul spreekt door de boxen is hij goed te verstaan. Maar die lijn….
De confrontatie is weer een feit. Mijn volume is maar de helft van de hare. Preventief. Hardop stel ik, zonder op mijn stemgebruik te letten, vast dat mijn spraak nog maar de helft is van wat door haar is gedaan. En weer voelt het alsof ik geraakt word door een bom. Verslechter ik zo erg?
Enkele avonden later, rond half elf ‘s avonds, pak ik het mapje met oefeningen. Mijn vrouw wil me voor de brandende houtkachel wel voorzeggen. Zelf mag ik na-apen. Zes zinnen later gaat het mis. “Ik denk er nog even over na”, wordt me voorgelezen. Ik hap even naar lucht, voel de tranen, en zeg: “KUT ZIEKTE!”
Het volume en de toonhoogte zijn goed. Er ontsnapt me een traan. Mijn vrouw zegt niks en troost me met een begrijpende stille omhelzing. Tien minuten later gaan we verder. Het moet wel. Ik wil niet speechless worden.
My head’s spinning like a carousel, so silently I pray Helpless and hopeless, that’s how I feel inside
Het is kwart over acht ‘s morgens. De eerste van de twee afspraken die dag. Logopedie tot kwart over acht. Voor het probleem met het geheugen is er de tweede afspraak, met de neuropsycholoog. Die is samen met mijn vrouw. Op verzoek van de psych en ook van mij. Van tien uur tot elf uur.
Eerste verdieping, route 44, kleur groen. Maar eerst naar huis …
KOFFIE …